ERKEK İNFERTİLİTE TEDAVİSİ
Erkekte tedavi süreci kişinin infertilite nedenine ve menide sperm olup olmamasına göre değişmektedir. Erkek kısırlığının idiyopatik veya genetik nedenlerinde, tıbbi tedavi genellikle ampiriktir. Eğer altta yatan ve tedavi edilebilir bir durum varsa öncelikle bu düzeltilmelidir.
1-İLAÇ TEDAVİSİ
-
-
- Hormon tedavileri ve ilaçlar : Hormon tedavisi, çok yüksek veya çok düşük olan ve sperm kalitesini etkileyen hormon seviyelerini düzenleyebilir.Sperm yapımını kontrol eden hormonların azaldığı durumlarda, bu hormonlar yerine konulduğunda sperm yapımı sağlanabilir.
- Enfeksiyonların tedavisi: Antibiyotik tedavisi üreme sistemindeki bir enfeksiyonu iyileştirebilir, ancak her zaman doğurganlığı geri getirmez.
- Cinsel ilişki sorunlarına yönelik tedaviler: İlaç veya danışmanlık, erektil disfonksiyon veya erken boşalma gibi durumlarda doğurganlığı artırmaya yardımcı olabilir.
-
2-CERRAHİ TEDAVİ
-
-
- Bir varikosel sperm üretimini etkiliyorsa genellikle cerrahi olarak düzeltilebilir .
- Ejakülatta sperm bulunmadığı durumlarda, sperm genellikle doğrudan testislerden veya epididimden sperm alma teknikleri kullanılarak alınabilir. Sperm kanallarındaki sorun nedeniyle kesi gerektirmeden özellikle PESA , TESA, MESA yöntemlerde sperm kanalları ve testisten aspirasyon yöntemi ile sperm elde edilmektedir. Testisten sperm elde etme teknikleri de ilk yıllarda çoklu-biyopsi TESE denen yöntemle daha sonra MikroTESE denen dokuya daha az zarar veren yöntemle olmuştur.
- Tıkalı bir vas deferens onarılabilir.
- Önceki vazektomiler tersine çevrilebilir
- Obstrüktif(tıkalı) kanalların açılabilir.
-
3-AŞILAMA-INTRA UTERİN İNSEMİNASYON (IUI)
Menideki sperm sayısı 10 milyonun üzerindeyse ve morfolojik olarak şiddetli bir sperm defektiyoksa aşılma yöntemi uygulanabilir. Erkekten alınan sperm yıkanarak ölü hücreler ve toksik atıklar ortamdan uzaklaştırılır. Hareketli, kaliteli sperm oranı arttırılır ve bu sperm kadının rahim ağzından içeriye özel kateter vasıtasıyla verilir. Spermler kendileri hareket ederek yumurtaya ulaşırlar.
4-YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİ
Yardımcı üreme teknikleri: Tüp bebek olarak bilinen In–Vitro Fertilizasyon ( IVF), Intrasitoplazmik Sperm İnjeksiyonu (ICSI), Yüksek Mikroskobik Büyütmeyle Seçilmiş Sperm Mikroenjeksiyon (IMSI) erkek infertilitesinde kullanılmaktadır.
Yardımcı üreme tekniklerinde, spermin herhangi bir nedenle yumurtaya ulaşamadığı veya yumurta zarını aşamadığı erkek infertilitesinde, ICSI yöntemi başarıyla kullanılmaktadır. Bu yöntemde tek bir sperm yumurtanın içerisine iğne yardımıyla mikroskop altında enjekte edilir ve döllenme sağlanmaya çalışılır. Son dönmelerde erkek infertilitesinde genelde uygulanan yöntem budur.
Standart mikroenjeksiyon (ICSI) uygulamalarında canlı sperm hücresi en fazla 400×2 kat büyütülmektedir. Bu büyütmede spermin genel morfolojik özellikleri (baş yapısı, boyun yapısı ve kuyruk yapısı) incelenebilir. IMSI denilen yöntemde özel bir mikroskop ve dijital görüntüleme kullanılarak spermlerin değerlendirilmesinde yüksek büyütmeli (6000-8000 kat) bir görüntü alınarak canlı spermlerde hücre içi yapıları ve hücre çekirdeği morfolojisi detaylı bir şekilde incelenmektedir. Böylece gözden kaçabilecek yapısal anormallikler tespit edilebilmekte ve yapısal ve genetik olarak daha sağlıklı spermlerin seçilmesi sağlanmaktadır. IMSI, ciddi sperm kalitesi sorunları yaşayan ve düşük embriyo kalitesi veya ilerlemesi nedeniyle birden fazla IVF/ICSI döngüsünde başarısız olan çiftlere yardımcı olma potansiyeline sahiptir
TESE+ICSI: Mikro TESE, ejakülatında yani menide hiç sperm hücresi bulunmayan (tıkayıcı olamayan azospermi) hastaların, mikroskobik operasyon ile testislerinden alınan dokudan sperm elde edilmesidir. Testis biyopsisi materyalinden elde edilen sperm hücresi, ICSI için kullanılır.
5-GENEL SAĞLIK ÖNERİLERİ
Çevresel toksik ve radyoaktif madde ve mekânlardan uzak durma, sigara ve alkol gibi alışkanlıkları bırakma, dar değil geniş pantolon giyme, kullanılan olumsuz ve yan etkili ilaçları değiştirme, stres ve aşırı egzersizi azaltma, obezite durumu varsa kilo verme, dengeli ve düzenli beslenme erkeğe bağlı infertilite tedavisine başlamadan önce alınacak en önemli önlemlerdir.
Testosteron seviyelerinin kuvvet antrenmanıyla hafifçe arttığına dair bazı kanıtlar olsa da, kanıtlar tartışmalıdır. Dahası, kan testosteron seviyelerindeki artışlar asgari düzeydedir ve doğurganlık üzerinde önemli bir klinik etkiye sahip olması beklenmez. Bunun bir istisnası, düşük Testosteron için bir risk faktörü olan önemli obeziteye sahip erkekler olabilir. Egzersiz bir kilo verme programının parçasıysa, bu zaman içinde testosteron seviyelerini önemli ölçüde artırabilir.