İNFERTİLİTE  TEDAVİSİ

İnfertilitenin duygusal, fiziksel, finansal ve psikolojik yan etkileri vardır. Kendinize iyi bakmayı ve süreç boyunca kendinize ve eşinize karşı sabırlı olmayı unutmayın. Her tedavide olduğu gibi infertilite tedavisinde de psikolojinin önemi büyük. Bu nedenle bu süreçte olaylara pozitif yaklaşmak, gerektiğinde ise profesyonel yardım almak önemlidir.

İnfertilite 12 ay veya daha uzun süre düzenli korunmasız cinsel ilişkiden sonra gebeliğin elde edilememesiyle tanımlanan erkek veya kadın üreme sisteminin bir hastalığıdır. Daha önce hiç gebelik oluşmamışsa primer (birincil) infertilite; canlı doğumla sonuçlansın ya da sonuçlanmasın en az bir gebelik oluşmuş ise sekonder (ikincil) infertilite olarak tanımlanır. İnfertilite erkek, kadın veya açıklanamayan faktörler nedeniyle ortaya çıkabilir.

İnfertil bir çiftin tedavisine başlamadan en önemli kural infertilite nedeni veya nedenlerinin doğru bir şekilde tanınması ve etkin tedavinin seçilip uygun bir süre uygulanmasıdır. Tedavinin şeklini ve zamanını belirleyen en önemli etkenler kadının yaşı ve tetkiklerde ortaya çıkarılan sorunlardır. Bazen bir kişinin infertilite  tedavisine  ihtiyacı varken diğer zamanlarda tedavi her iki partneri de içerir.

Her 6 çiftten birini etkileyen infertilite çok yaygın bir sağlık sorunudur. Aile kurmak veya ailelerini genişletmek isteyen kişiler için birçok tedavi seçeneği mevcuttur .İlaç, cerrahi veya yardımcı üreme teknolojisi (ART) gibi tedaviler yardımcı olabilir. Genellikle, yaşam tarzı değişiklikleri veya cinsel ilişkinin sıklığını ve zamanlamasını iyileştirmek hamile kalma şansını artırabilir. Tedavi ayrıca birden fazla yöntemin bir kombinasyonunu da içerebilir. Başarı oranları infertilitenin nedenine, çiftin yaşına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişmektedir.

İnfertilite tedavisinde aşağıdaki uygulamalardan biri seçilir;

• BEKLEMEK

Genç bir çiftte, yapılan temel tetkikleri normal olduğunda bu yönteme başvurulabilir. Sınırda yaşlarda olan bir kadında veya kendisi beklemeyi seçen yaşı ileri bir kadında beklemeye geçmeden önce ultrasonografi ve hormon ölçümleriyle yumurtalık rezervinin değerlendirilmesi önemlidir. İnfertilite testleri zaman alabilir ve kadın doğurganlığı yaşla birlikte azalır, bu nedenle erken randevu almak en iyisidir.

Yumurtalık rezervi sınırda veya düşük olan bir kadında beklemek iyi bir seçenek değildir. Beklemeyi seçen bir çiftin gebeliğin oluşması açısından şansın en yüksek olduğu zamanlar hakkında bilgisi olması ve bir siklustaki(adet döngüsü) düzenli cinsel ilişkilerin çoğunu bugünler arasına yoğunlaştırması önerilir.

• VAR OLAN SORUNUN GİDERİLMESİ VE BEKLENMESİ

İnfertilite etkenine göre yönelik medikal ve cerrahi tedavi uygulanarak var olarak sorun giderilmeye çalışılır. Seçilen tedavi sonucunu görmek için tedaviye en az 3-6 siklüs(adet döngüsü) devam edilir. Tedavinin hiçbir zaman tam çözüm sağlayamayacağı ancak fertilite şansını artırmaya yönelik olduğu unutulmamalıdır.

• YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİ

Erkekte ve kadında kendiliğinden gebelik oluşmasını engelleyecek bir durum bulunduğunda, tedavilerin başarısız olduğu, ileri kadın yaşı varlığı gibi beklenemeyecek ve açıklanamayan infertilitegibi olgularda yardımcı üreme tekniklerine geçilir. İlk olarak IUI (İntrauterin inseminasyon), daha sonra in vitro fertilizasyon (IVF) daha ileri aşamalarda ise intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu(ICSI) uygulamaları gerçekleştirilebilmektedir.

• YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİNDE AŞAMALAR

Bütün yardımcı üreme tekniklerindeki amaç en kaliteli oositler(yumurta)  ile spermleri in vivove in vitro ortamlarda bir araya getirmektir. Bunun içinde overlerden mümkün olduğunca çok sayıda ve iyi kalitede oosit(yumurta) elde etmek için tedavi protokolleri ve yardımcı üreme tekniklerinde kullanılmadan önce semenin hazırlanması gerekmektedir.

• • KONTROLLÜ YUMURTALIK UYARIMI(KOH)

 Kontrollü yumurtalık uyarımı (KOH), yardımla üreme tedavileri dahilinde overlerden(yumurtalıklardan) en ideal sayı ve kalite oosit elde etmek amacı ile aynı siklusta(adet döngüsünde ) çok sayıda follikülün geliştirilmesi tekniğidir. Ovulasyon indüksiyonundan farkı, çoklu follikül gelişiminin hedeflenmesidir.

Bu folliküllerden elde edilecek oositler(yumurtalar)  spermler ile fertilize edilerek geliştirilen embriyolar uterus içerisine yerleştirilecektir. Tedavide başarı elde edebilmek için iyi kalitede ve sayıda oosit(yumurta) elde edilmeli, bu imkanı sağlayacak şekilde bir Kontrollü Ovarian Hiperstimülasyon (KOH)gerçekleştirilmedir. Her hasta için kendi bireysel özellikleri doğrultusunda farklı protokoller uygulanabilir.

• • SPERM HAZIRLAMA METODLARI

Sperm hazırlama, üreme hücrelerinin en iyi kaliteye ulaşmasını sağlamak için yapılan çeşitli laboratuvar işlemlerini ifade eder. Bu işlem, sperm sayısını, hareketliliğini ve yapısal bütünlüğünü optimize etmeye yönelik adımları içerir. Genellikle intrauterin inseminasyon (IUI), tüp bebek (IVF) ve mikroenjeksiyon gibi yardımcı üreme tekniklerinde kullanılır. Sperm hazırlama, döllenme başarısını artırmak için kritik bir adımdır.

• • YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİ

İlk olarak IUI (İntrauterin inseminasyon), daha sonra in vitro fertilizasyon (IVF) daha ileri aşamalarda ise intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI) uygulamaları gerçekleştirilebilmektedir.