OVULASYON İNDÜKSİYONU

YUMURTLAMA TEDAVİSİ

Yumurtlama tedavisi (Ovulasyon indüksiyonu) adı verilen ilaçlar ile yumurtlamanın uyarılmasını, yumurtlama sayısının arttırılmasını ve bu şekilde gebe kalma olasılığını yükseltmeyi amaçlayan yöntemleri içerir. Yumurtlama tedavisi (Ovulasyon indüksiyonu) tedavilerine başlamadan önce tubal geçişin ve semen analizinin normal olduğu mutlaka gösterilmelidir. Anovülasyonun(yumurtlamanın olmaması) sebebi düzeltildikten sonra uygun bir yumurtlama tedavisi (Ovulasyon indüksiyonu) metodu ile genellikle iyi gebelik oranları elde edilmektedir.

Ovulasyon indüksiyonunda amaç uni-bi foliküler gelişimin sağlanmasıdır.   Yardımcı üreme tekniklerinde uygulanan kontrollü ovaryan hiperstimülasyonda ise overlerden mümkün olduğunca çok sayıda ve iyi kalitede oosit elde edilmesi amaçlanır.  Her olgu için en yüksek başarının elde edilebileceği, bireysel özellikler, endokrinolojik tablo ve yaş gibi kritik faktörler gözönüne alınarak uygun kontrollü ovaryan hiperstimülasyon protokolü seçilir.

Başlangıç dozlarının belirlenmesinde:

      • Kadının yaşı
      • USG ile belirlenen over rezervi
      • Bazal FSH, E2
      • Vücut kitle indeksi
      • Geçirilmiş over cerrahisi
      • Overlerde kist veya kitle varlığı
      • Daha önceki tedavilere verdiği yanıt gözden geçirilmelidir.

Yumurtlama tedavileri ya da diğer adıyla ovulasyon indüksiyonunda kullanılan çok sayıda ilaç vardır. Temel amaç önceden problemli olan ovulasyonu sağlamak, ovulasyonu düzenlemek ve sayısal olarak yumurtaların artması ile de gebelik şansını yükseltmektir. Ancak gebelik için sadece yumurta sayısı değil yumurta kalitesi de önemlidir. Ovulasyon indüksiyonunda kullanılan ilaçlar; farklı dozlarda, farklı kombinasyonlarda diğer ilaçlarla birlikte ve değişen sürelerde kullanılır. Olgun yumurtalar elde etmek için birtakım ilaçlar kombine olarak kullanılır.

Genel olarak kullanılan ilaçlar;

1) GnRH Analogları:Günlük veya tek doz yapılan enjeksiyonlar ile burun spreyi şeklinde uygulanan ilaçlardır.Bu ilaçlar down regulation dediğimiz, hipofiz bezinin doğal olarak FSH ve LH üretimini kısarak, olgunlaşmakta olan folliküllerin erkenden bozulmalarını önlerler.

2) Menotropinler: FSH ve LH hormonlarını beraber içerek günlük enjeksiyonlarla follikül gelişimini uyaran ilaçlardır.

3) Follitropinler: İçlerinde yalnızca FSH bulundurup çok ileri teknolojiler kullanılarak (DNA rekombinasyonu ile) üretilirler. Follitropinlerin her ampulerindeki ilaç dozları standarttır ve kısa iğnelerle cilt altı (subkutan), uzun iğnelerle kas içine (intramusküler) enjeksiyonla kullanılabilirler. Recombinant saf (pür) LH içeren cilt altına iğne yapma şeklinde uygulanan ve yumurtalık gelişimini sağlayan diğer bir follitropin grubuda mevcuttur.

4) hCG hormonu: Yumurtaları çatlatma amacıyla yumurta toplama işleminden 34-36 saat önce uygulanır. Bu hormonun etkisi büyümüş folliküller içerisindeki yumurtaları olgulaştırarak döllenmeye hazır hale getirmek ve aynı zamanda progesteron salgılanmasını başlatmaktır.

5) Doğal progesteronlar:Yumurta toplanmasından sonra uygulanırlar. Alternatif olarak, günlük progesteron enjeksiyonları da kullanılabilir. Doğal progesteronların hepsinin amacı endometrium denen rahmin iç duvarını embriyoların yuvalanmasına hazırlamaktır.

6) GnRH antagonistleri: Günümüzde GnRH analoglarının yerine kullanılmak üzere geliştirilen ilaçlardır. Ovulasyon indüksiyonu, kullanılan tedavi protokolüne göre değişebilen bazı takipleri gerektirir.

OVULASYON İNDÜKSİYON TAKİBİ

Ovulasyon indüksiyonunda kullanılan yöntemler;  bazal vücut sıcaklığı,  vajinal sitoloji, servikal mukusun incelenmesi,   LH,   estrojen ve progesteron düzeylerinin ölçümü, endometrial biyopsi, USG ve son zamanlarda Doppler USG ile monitörizasyondur. En sık kullanılanlar hormon ölçümleri ve USG dir.

Belirli adet günlerinde laboratuar tetkikleri ve düzenli follikül takibi yapılır. Çünkü her kişinin ovulasyon indüksiyonuna verdiği yumurtlama yanıtı farklıdır. Tedaviye bireysel yanıtlar öngörülemez olabilir ve eğer izleme sırasında yanıt yetersiz veya çok güçlüyse, döngünün iptal edilmesi ve uygun şekilde yeniden başlatılması gerekebilir.

 

Kadınlarda İnfertilite Tedavisi