Kadın İlk Muayene

Kadının değerlendirilmesi anamnez (Tıbbi Öykü), jinokolojik muayene ve tanıya yardımcı testlerden oluşur.

A-Anamnez (Tıbbi Öykü),
B-Muayene
C-Tanıya yardımcı yöntemler

1-Ultrasonografi

2-Özel Testler (Eskisi kadar kullanılmamaktadır)

          • Bazal Vücut ısısı
          • Servikal Mukus Testleri
          • Postkoital test

3- Laboratuar tetkikleri

          • Hormonal Testler
          • Genetik testler
          • Endometrium Biyopsisi

4-Endoskopik Yöntemler

          • Laparoskopi
          • Histereskopi

5-Radyolojik Yöntemler

          • Histerosalpingografi(HSG)
          • Salin infüzyon sonografi
          • Tomografi
          • Manyetik rezonans(MR)

Kadın İlk Muayene

Tıbbi Öykü Ve Fiziki Muayene

İlk etapta doktorunuz sizinle tıbbi özgeçmişinizi, alışkanlıklarınızı, mesleki koşullarınızı sorgulayacağı bir görüşme yapar. Bu görüşmede ayrıntılı bir şekilde olası infertilite(kısırlık) nedenleri aranır. Anamnezde alınacak bilgiler genellikle tanının önemli bir bölümünü oluşturur. Deneyimli bir uzman alacağı dikkatli bir anamnez ile tanıya çok yaklaşır.

    • Yaşın sorgulanması (Kadında ilerleyen yaşla beraber over rezervi, overin gonadotropinlere verdiği cevap ve tedavi başarısı olumsuz etkilenir.)
    • İnfertilitenin süresinin sorgulanması
    • Daha önceki gebelikler ve bunların sonuçlarına (düşük, doğum, dış gebelik vb.). yönelik anamnezin alınması. ( Daha önce gebeliği olanlarda genital organların intrauterin gelişim için yeterli olabileceğini gösterebilir. )
    • Menarş zamanı ve menarştan bu yana adet düzeni ,adet döngüsü, adetlerin düzenli olup olmadığı, adet süresi ve kanama miktarı.
    • Adetlerin sancılı geçip geçmediği, cinsel ilişki sırasında ağrı, akıntı gibi jinekolojik yakınmaların sorgulanması
    • Geçirilmiş operasyon varlığının sorgulanması (Operasyon sonrası oluşabilecek adhezyonlardan enfeksiyonlara kadar geniş bir yelpaze oluşturan problemler tedavi ve sonuçlarını etkileyebilir.)
    • Çevresel koşullarınız sorgulanır (İş yeri ortamında maruz kaldığınız toksik maddeler, çalışma koşullarınız ve stres durumunuz gözden geçirilir)
    • Sistemik hastalık varlığının ve özellikle galaktore(hamilelik veya emzirme döneminin dışında göğüslerin beklenmedik şekilde süt veya süt benzeri bir akıntı üretmesi) hirsutismus (kıllanma, ergenlikten sonra kadınlarda aşırı erkek tipi kıl büyümesi) gibi şikâyetlerin sorgulanması
    • Daha önce kullanılan gebelikten korunma metotlarının sorgulanması
    • Cinsel ilişki zamanlama, sıklığının ve cinsel yolla bulaşan hastalıkların sorgulanması.
    • Sigara ve alkol kullanımının sorgulanması
    • Daha önce infertilite tedavisinin uygulanıp uygulanmadığı, uygulandı ise kullanılan ilaçlar, bunlara alınan cevap ve sonuçlarının sorgulanması (Tedavi şeklinin belirlenmesinde yardımcıdır.)
    • Kilo değişiklikleri, egzersiz alışkanlıklarının sorgulanması

Jinekolojik Muayene

Hastanın fizik ve jinekolojik muayenesi yapılır. Herhangi bir patolojik bulgu varsa kaydedilir. Jinekolojik muayenenin USG tetkiki ile tamamlanması her zaman tercih edilen bir husustur.

Fiziki Muayene

​Fizik muayeneye hastan genel görünümünün değerlendirilmesiyle başlanır. Hastanın duruşu, beslenme durumu, vücut yağ dağılımı, derinin durumu, kıllanmanın şekli, aknenin mevcudiyeti tiroidin muayanesi yapılır.

  • Tiroid ve hirsutismusun tespit edilmesi endokrin problemleri açığa çıkarılmasına yardımcı olabilir.
  • Bazı genetik hastalıkları (turner vb) saptanabilir.

Jinekolojik Muayene

Rutin jinekolojik muayene organik ve anatomik bazı bozuklukların saptanmasını sağlar. Jinekolojik muayenede, kadın dış genital organların muayenesinin yanısıra, vajina, serviks (rahim ağzı), uterus (rahim) ve adneksler (yumurtalık ve tüpler) değerlendirilir.
Bakirelerde jinekolojik muayene, spekulum kullanılması vajen girişindeki kızlık zarına zarar vereceği için bu hastalarda bu bölgeden kültür alınması ve kasık ultrasonografisi yapılması tercih edilir. Hastaya transvajinal ultrasonografi veya bimanuel muayene yapılmaz.
​Çok kısa bir zaman almasına rağmen jinekolojik muayene pek çok kadında heyecan ve korku uyandırır. Bu endişeler özellikle ilk defa muayene olacak kişilerde en üst seviyededir. Herhangi bir şikâyeti olsun ya da olmasın cinsel yönden aktif olan her kadının yılda bir defa muayene olması son derece önemlidir. Bu sayede pek çok hastalık erken devrelerde fark edilebilir ve çok kolay yöntemler ile tedavi edilebilir.
Jinekolojik muayeneye hazırlık oldukça basittir ve özel bir uygulama gerektirmez. Muayeneye regl dönemi dışında bir zaman tercih edilir, çünkü regl sırasında rahim ağzında ve vajinada değişiklikler meydana gelebilir.

​1-Abdominal Muayene
​2-Pelvik Muayene

        • Dış genitallerin Muayenesi
        • Vajinal Muayene
        • Bimanuel Muayene

3-Meme Muayenesi

1-Abdominal Muayene: Hasta muayene masasına yatar vaziyette eller yanda dizler hafif bükük vaziyette yapılır.

2-Pelvik Muayene: Muayene sadece birkaç dakika sürer ve hasta kendini kasmadığında gayet rahat ve agrısızdır.Pelvik muayeneler hastalar açısından her ne kadar çok sevimli gelmese de “jinekolojik muayene masasında yapılır. Muayeneden önce hastadan iç çamaşırlarını çıkartması, jinekolojik masaya uzanması ve ayaklarını ayaklığa koyarak kalçasını masa bitimine yerleştirmesi istenir. Hastanın masaya yerleşmesi ve kıyafetlerini çıkartması için hemşire ya da doktorun asistanı yardımcı olacaktır. Bu çoğu hastada endişe ve korkuyu azaltır. Belden aşağısına steril bir örtü serilir. Bu muayene pozisyonuna “jinekolojik pozisyon” yada “lithotomi pozisyonu” adı verilir. Bu pozisyon hem fiziksel hem de ruhsal açıdan gerçekten de rahatsızlık verici bir pozisyondur ancak jinekolojik muayene için en uygun yöntem budur.
Pelvik muayene 3 adımdan oluşur.
Dış genitallerin muayenesi: Bu aşamada doktor eldivenlerini giyerek dış genital organları inceler. Kızarıklık, irritasyon, akıntı, kist veya kitle, genital siğil (kondilom) ya da herhangi başka bir anormallik olup olmadığını araştırır. Muayenenin bu kısmı birkaç saniye alır. Bu aşamada ağrı duyacak herhangi bir işlem olmaz.

Vajinal Muayene
Su ile nemlendirilen ısıtılmış bir spekulum rahim ağzını(serviksi) açığa çıkaracak şekilde kapalı olarak nazikçe vajinaya yerleştirilir ve yavaş bir şekilde açılır. Spekulum takılırken vajinada bir dolgunluk hissedebilirsiniz. Eğer bu aşamada ağrı duyarsanız doktorunuza belirtin. Daha küçük boy bir spekulum kullanılması şikâyetleri azaltabilir. Eğer spekulum takılırken ağrınız olur ise büyük olasılıkla bu kendinizi fazla kasmanıza bağlıdır. Gevşemeye çalışın. Eğer hala daha ağrı devam ediyor ise altta yatan bir problem olabilir.
Vajinal muayene sırasında vajina duvarları muhtemel lezyonlar, kızarıklıklar ve akıntı açısından incelenir. Aynı şekilde rahim ağzında herhangi bir yara olup olmadığı, akıntı varlığı, renk ve şekil değişikliği ve diğer anormal durumlar değerlendirilir. Enfeksiyon varlığı araştırılır. Eğer smear alınacak ise bu aşamada alınır
Bimanuel Muayene(vaginal tuşe)
Vajinal muayeneden sonra spekulum vajinadan çıkartılır ve elle maueyeneye geçilir. Burada doktorunuz eldiven giydiği eli ile iki parmağını vajinaya yerleştirir. Diğer eli ise karnınızın alt kısmında kasıklara yakın olarak bulunur. Buna bimanuel (iki elle) maueyene adı verilir. Vajinadaki el ile iç genital organlar yukarıya doğru ittirilirken yukarıdaki el ile aşağı doğru bastırılır ve bu sayede organlar iki el arasında hissedilmeye çalışılır.
Bu muayenenin amacı

  • Rahimin (uterus) büyüklüğünü, şeklini, hareket kabiliyetini değerlendirmek.
  • Enfeksiyon belirtisi olan hassasiyet varlığını saptamak
  • Yumurtalıklarda kist ya da kitle olup olmadığını, eğer var ise yapısını değerlendirmek
  • Pelvis içinde yer dolduran kitle olup olmadığını anlamak var ise yapısını değerlendirmektir.

Rahim üzerine baskı uygulamak genelde ağrı veren bir işlem değildir. Bazı hastalar yumurtalıkların değerlendirilmesi esnasında ağrı duyabilirler ancak bu ağrı sadece işlem esnasında duyulan kısa süreli bir ağrıdır.

3-Meme Muayenesi: Amaç meme başı sıvazlandığında süt gelip gelmediğini(galaktore) görmek ve kötü huylu meme hastalıkları açısından tarama yapmaktır.

İnfertilite