sORP TESTİ

sORP (Seminal Oxidation-Reduction Potential), sperm hücrelerinde oksidatif stres seviyesini ölçmek için kullanılan bir testtir İnsan semeninde oksidatif stres, reaktif oksijen türlerinin (ROS) üretimi ile bunları nötralize eden toplam antioksidan kapasitesi arasındaki homeostatik dengesizlikten kaynaklanır. Bu dengesizlik, çok sayıda iç ve dış faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilir ve kişinin çevresi ve yaşam tarzı tercihlerinden büyük ölçüde etkilenir.Oksidatif stres, sperm hücrelerinde hasara yol açarak sperm hareketliliğini, şekil yapısını ve DNA bütünlüğünü olumsuz etkileyerek, spermin bir yumurtayı başarılı bir şekilde dölleme ve kaliteli bir embriyo üretme potansiyelini etkileyebilir.

Reaktif oksijen türlerinin (ROS)  erkek doğurganlık kapasitesi üzerindeki etkilerini anlamak oksidatif stresi doğru bir şekilde ölçmek ve altta yatan nedenini hedef alan kanıta dayalı tedavi etmek erkek infertilitesi sonuçlarını iyileştirmeye katkıda bulunabilir.

Erkek Oksidatif Stres İnfertilitesi (MOSI)

Erkek Oksidatif Stres İnfertilitesi (Male Oxidative Stress Infertility)  veya MOSI terimi, anormal semen özelliklerine sahip olan infertil erkekler için yeni bir tanımlayıcı olarak önerilmektedir. Oksidatif stresin ölçülmesi, tedavilerden yararlanabilecek hastaların tanımlanmasında ve izlenmesinde önemlidir.

Oksidatif stres testini kullanmak, özellikle açıklanamayan infertilite, anormal semen parametreleri ve başarısız IVF sonuçları durumlarında, erkek infertilitesinin tanısal doğruluğunu artırabilir.

NEDEN sORP TESTİ YAPILMALI?

Geleneksel sperm analizleri sadece sperm sayısı, hareketliliği ve şekli gibi fiziksel özellikleri değerlendirir. Bununla birlikte, DNA parçalanması veya oksidasyon azaltma potansiyeli gibi fonksiyonel sperm özelliklerini değerlendirmez.

Reaktif oksijen türlerinin (ROS)  erkek doğurganlık kapasitesi üzerindeki etkilerini anlamak oksidatif stresi doğru bir şekilde ölçmek ve altta yatan nedenini hedef alan kanıta dayalı tedavi etmek erkek infertilitesi sonuçlarını iyileştirmeye katkıda bulunabilir.

• Daha Kapsamlı ve hızlı Değerlendirme: sORP testi, oksidatif stresin varlığını ve seviyesini belirleyerek daha kapsamlı bir üreme sağlığı değerlendirmesi sunar. sORP testi hızlı bir şekilde sonuç verir ve bu sayede tedavi planlaması gecikmeden yapılabilir
• Hedefe Yönelik Tedavi: Yüksek oksidatif stres tespit edildiğinde, doktorlar antioksidan tedaviler veya yaşam tarzı değişiklikleri önerebilir. Bu, tedavi sürecinin daha etkili olmasını sağlar. Antioksidan kullanımı da dahil olmak üzere mevcut tedavi protokolleri kanıta dayalı değildir ve komplikasyonlar. sağlık hizmetlerine bağlı harcamaların artmasına neden olma potansiyeline sahiptir. SORP’yi ölçmek için kolay, antioksidan aşırı doz riskini en aza indirirken antioksidan tedavi uygulamak için daha hedefli ve güvenilir bir yaklaşım sağlayabilir.
• Erken Müdahale: sORP testi, oksidatif stresin erken aşamalarında tespit edilmesine olanak tanır, böylece olası sperm hasarının önüne geçilebilir.

 sORP TESTİ UYGULAMA ALANI

• Erkeğe Bağlı İnfertilite(infertilite): sORP testi, erkeğe bağlı kısırlık sorunlarının nedenini anlamak amacıyla kullanılabilir.
• Nedeni Açıklanamayan İnfertilite (Kısırlık): Geleneksel testlerde herhangi bir anormallik bulunmayan ancak çocuk sahibi olamayan çiftler için sORP testi, sorunun oksidatif stresten kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamaya yardımcı olabilir.
• Tekrarlayan Düşükler: Sperm DNA hasarı, embriyonun sağlıklı bir şekilde gelişmesini engelleyebilir ve bu da düşük riskini artırabilir. sORP testi, bu tür durumların altında yatan oksidatif stres faktörlerini ortaya çıkarabilir.
• Varikosel Tanısı Olan Erkekler: Varikosel, testislerdeki damarların genişlemesi sonucu kan akışının bozulmasına ve oksidatif stresin artmasına neden olabilir. Bu durumda sORP testi, tedavi öncesi ve sonrası sperm sağlığını değerlendirmek için faydalıdır.
• Çevresel Faktörlere Maruz Kalanlar: Sigara, alkol, stres, kötü beslenme, çevresel toksinler ve radyasyon gibi faktörler oksidatif stresi artırabilir. Bu risk faktörlerine maruz kalan erkeklerde sORP testi, sperm sağlığını değerlendirmek için önemli bir araçtır.
• Tedavi Öncesi Destek Tedavisi Planlaması: Çiftler, yardımcı üreme tekniklerine başlamadan önce sperm kalitesini ve etkileşimini değerlendirmek ve gerekli tedavi planlarını yapmak amacıyla sORP testini kullanabilirler

 sORP TESTİ NASIL YAPILIR?

sORP testi semen analizi sırasında uygulanabileceği gibi tek başına da istenilebilmekte ve çalışılmaktadır.  Test hazırlığı ve test için örnek alınması spermiogram süreci ile aynıdır. Bu nedenle sORP testini yaptırmak isteyen hastalar aynı kurallara uyarak örnek verirler.

• Örnek Alımı: sORP testi için semen örneği gereklidir. Bu örnek, özel bir kapta toplanır ve kısa sürede laboratuvara iletilir.
• Ölçüm Süreci: sORP testi, semen örneği üzerinde gerçekleştirilir ve hızlı sonuç verir. Ölçüm sırasında, oksidanlar ile antioksidanlar arasındaki denge değerlendirilir.
• Sonuçların Değerlendirilmesi: Ölçüm sonucunda elde edilen sORP değeri, oksidatif stres seviyesini gösterir.
  • Düşük sORP: Antioksidanların yeterli olduğu ve oksidatif stresin düşük olduğu anlamına gelir.
  • Yüksek sORP: Yüksek sORP değeri, oksidatif stresin yüksek olduğunu ve sperm sağlığının olumsuz etkilendiğini gösterir.

YÜKSEK sORP DEĞERLERİNDE NE YAPILMALI?

Eğer sORP değeri yüksek çıkarsa, bu durum oksidatif stresin sperm sağlığını olumsuz etkilediğini gösterir. Bu durumda doktorunuz aşağıdaki önlemleri önerebilir:

• Antioksidan Takviyeleri: Antioksidanlar oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olabilir.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sigara ve alkol tüketiminin azaltılması oksidatif stresin düşürülmesinde etkilidir.
• Tıbbi Müdahaleler: Varikosel gibi altta yatan tıbbi durumlar varsa, cerrahi veya diğer tıbbi tedaviler gerekebilir.

sORP TESTİ GELECEĞİ VE ARAŞTIRMALAR

Semende ROS değerlendirmesi, erkek infertilitesi (kısırlığı) ve erkek gebe kalma öncesi bakımı için potansiyel bir teşhis aracı olarak umut verici görünmektedir. Klinik uygulamada sORP ölçümünün uygulanmasının, varikosel, enfeksiyon, iltihaplanma, omurilik yaralanması ve ağır oligozoospermi  infertil erkeklerin tedavisine fayda sağlaması beklenmektedir. SORP testi zamanla oksidatif stresteki değişiklikleri değerlendirmek,  antioksidan tedavilerin etkisini izlemek ve etkili dozları ve süreleri tanımlamak için yararlı olacaktır.

sORP testlerinin bazıları klinik kullanım için umut verici görünse de, belgelenmiş karar limitlerindeki tutarsızlıklar ve fertilite oranları, embriyo gelişimi, gebelik, canlı doğum oranları üzerindeki faydalarını değerlendiren çalışmaların eksikliği kullanımını sınırlamaktadır.