ÜROGENİTAL ENFEKSİYONLAR

​Genital enfeksiyonlarla infertilite arasındaki ilişkiler konusunda değişik görüşler olmakla birlikte enfeksiyonların sperm fonksiyonlarını etkileyebildiği, genital yollarda bozukluk, tıkanıklar ve testislerde harabiyet yaptığı bilinmektedir. Ayrıca genital enfeksiyonlar immünolojik mekanizmalarla da spermatogenezi ve sperm fonksiyonlarını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
Enfeksiyon üriner ve genital sistemin değişik bölgelerine veya birden fazla bölgesine tutunabilir. Bu tanımlamaya göre enfeksiyonlar epididimit, orşit, prostatit, üretrit şeklinde sınıflandırılabilir.

ÜROGENİTAL ENFEKSİYONLAR VE İNFERTİLİTE

Cinsel geçişli hastalıklar ve üregenital enfeksiyonlar aşağıdaki mekanizmalarla infertiliteye neden olabilmektedir;

• Semende bulunan lökositlerin artmış reaktif oksijen türevleri üretimi
• Tıkanıklara neden olma
• Antisperm antikor üretimini taklit etme
• Artmış lökosit,reaktif oksijeni türevleri nedeni ile sperm canlılığı,hareketi, dölleme yeteneği ve sperm DNA sını etkileyerek.

Epididimis, testis, prostat ve üretrada ortaya çıkan enfeksiyonlar lökospermiye neden olmakta ve vakaların yaklaşık % 5-10’unda infertiliteye neden olmaktadir. Enfeksiyonlar sperm motilitesini etkilemekte, aksesuar bez sekresyonlarını değiştirerek semen pH’ini değiştirmekte, sperm mebranlarinin bozulmasına, serbest radikal üretiminin artısına, dolayısıyla sperm fizyolojisinin bozulmasına neden olmaktadırlar. Chlamydia trachomatis ve Neisseria gonorhaeae epididimo-orchitis oluşturmakta, duktal obstrüksiyonlar genellikle tüberküloz ve gonokok enfeksiyonları sonrası gelişmektedir.

ÜROGENİTAL ENFEKSİYONLAR TEDAVİ

Üregenital enfeksiyon ve anormal semen analizli hastalarda antibiyotik tedavisi sonrasında semen kalitesinin normale dönmesi ender görülür.Tedavi bakteriyel infeksiyonu önlemek ve IUI/IVF tedavisi sırasında spermin fertilizasyon kapasitesini azaltabilen lökosit sayısını azaltmak için kullanılır.

ÜROGENİTAL ENFEKSİYONLAR

KABAKULAK (MUMPS)

​Kabakulak, öncelikle parotit bezlerini (üç çift tükrük bezinden, kulakların altında ve önünde olanlar) etkileyen viral bir enfeksiyondur. Kabakulak virusu bir paramixovirüs olup tek tipi vardır.

KABAKULAK (MUMPS) BELİRTİLER

Kabakulak virüsü bulaşanların yaklaşık üçte biri, hiç bir belirti göstermez. İşaret ve belirtiler, genellikle virüse maruz kaldıktan iki ya da üç hafta sonra ortaya çıkar ve aşağıdakileri içerebilir:

• •  Yüzün bir ya da iki yanında birden şişmiş ve ağrı yapan tükrük bezleri.
  •  Çiğneme ve yutkunma sırasında ağrı
  •  Ateş
  •  Halsizlik ve yorgunluk
  •  Testiste hassasiyet ve şişme (orşitis)

KABAKULAK KOMPLİKASYONLARI

Kabakulak komplikasyonları potansiyel olarak ciddi, ama enderdir.

• •  Orşit
  •  Pankreatitis. Bu hastalık, pankreasın şişmesine neden olur.
  • Ansefalit. Kabakulak gibi bir viral enfeksiyon beynin enflamasyonuna (ensefalit) yol açabilir. Ansefalit beyin ve sinir sisteminde sorunlara yol açabilir ve hayati tehlike yaratabilir. Her ne kadar ciddi olsa da, ensefalit kabakulağın ender komplikasyonlarındandır.
  • Menenjit. Menenjit, beyninizi ve omur iliğinizi çevreleyen zarların ve sıvının enfeksiyon ve iltihabıdır. Menenjit de kabakulağın ender görülen komplikasyonlarındandır.
  • Duyma kaybı. Ender vakalarda, kabakulak bir ya da her iki kulakta geçici ya da kalıcı duyma kaybına neden olabilir.

KABAKULAK VE İNFERTİLİTE

​Kabakulağın en ağır komplikasyonlarından birisi puberte(ergenlik) çağında görülen orşittir.Puperteden önce görülen ve orşite neden olan kabakulak fertiliteyi etkilemez ve kaydedilmesi gerekmez.Puperte ve daha sonrası dönemde enfeksiyon yaptığında %15-25 oranında orşit ve testis atrofisine sebep olmaktadır.Kabakulak orşitini takiben fertilitenin geri dönmesi değişkenlik gösterebilir.Bazı erkekler steril kalırken, bazılarında sperm üretiminin yeniden başlaması için 2 yıl gibi bir süre gerekebilir.

ORŞİT

​Testislerin viral ve bakteriyel enfeksiyonudur. Daha çok görülen viral orşitlerde en sık karşılaşılan etken kabakulaktır. Üriner sistem enfeksiyonları, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve prostatitler sonucu bulaşan bakterilerin sebep olduğu orşit oldukça seyrek olup genellikle epididimitle birliktedir.

İNFERTİLİTE VE ORŞİT

Nadir vakalarda, orşit üreme yetisini bozabilir; öte yandan, eğer orşit sadece bir testisi etkiliyor ise, infertilite ender görülür. Orşitte kronik inflamatuar değişiklikler, seminifer kanalların normal spermatogenez işlemini etkileyerek sperm sayısı ve kalitesinde değişikliklere neden olur. Orşit aynı zamanda geri dönüşümü olabilen spermatogenetik arestin önemli sebebidir. Orşiti takiben testis atrofisi oluşur

EPİDİDİMİT

Testisin tepesinde yerleşmiş oldukça sıkı katlanmış tübal yapılar olan epididimin iltihaplanmasına epididimit denir. Epididimit genellikle üriner sistem enfeksiyonları, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve prostatitler sonucu bulaşan bakterilerle oluşurlar.
​35 yaşın altında seksüel aktif erkeklerde epididimitin en sık sebepleri Chlamydia trachomatis veya Neisseria Gonorrhoeae ‘dır. Seksüel geçisli epididimit genellikle üretritle beraberdir.
​Cinsel geçişli olmayan epididimit ise genellikle 35 yaş üzeri anatomik anomalisi olan ve yakın zamanda üriner sistem hastalığı ya da cerrahisi geçirmiş erkeklede görülür. Cinsel geçişli olmayan epididimit üriner sistem enfeksiyonu ile beraberdir.

İNFERTİLİTE VE EPİDİDİMİT

​Epididimit uygun tedavi ile cinsel aktiviteye herhangi bir zarar vermeden iyileştirilebilir. Fakat ihmal edilip enfeksiyon yayılırsa infertiliteye neden olur. Bileteral (iki taraflı) epididimitin takibinde sperm sayısında düşme ve azoospermi nedeniyle epididimal kanalda stenoz(darlık) gelişmesi çok önemlidir. Epididimitten sonra oluşan azoosperminin gerçek sebebi bilinmemektedir.

ÜRETRİTLER

​Üretrit penisin içindeki idrar ve meninin geçtiği kanal olan üretra’ nın iltihaplanmasıdır. Enfeksiyöz, cinsel yolla bulaşan üretritler (Chlamydia trachomatis , Ureplasma urealyticum ve Neisseria gonorrhoeae ) olmak üzere çeşitli patojenler tarafından meydana getirilebilirler.Üretrilerin enfeksiyöz olmayan nedenleri arasında alerjik reaksiyonlara bağlı iritasyonlar, travma ve manipülasyonlar yer alır.

İNFERTİLİTE VE ÜRETRİTLER

Ejakulatın üretradan gelen inflamatuar materyal ile kontamine olmasından dolayı, üretritlerin fertilite üzerine etkisi geçek anlamda kanıtlanmamıştır. Üretra darlığı ve ejakulasyon bozukluğu oluşturarak fertiliteyi bozdukları düşünülmektedir.

PROSTATİTLER

Prostatitler prostat iltihabına verilen genel isimdir.

İNFERTİLİTE VE PROSTATİTLER

Kronik prostatitin sperm dansite, hareket ve morfolojisi üzerine bozucu etkileri tartışmalıdır. Yapılan araştırmalar sonucunda çelişkili sonuçlar çıkmış ve kronik prostatitin sperm parametreleri üzerinde kesin bir rol oynadığı doğrulanmamıştır.
Sonuç olarak patogenezi tam olarak ortaya konulamamış olsa da çeşitli mekanizmalarla prostatitlerin infertiliteye neden olabilecekleri düşüncesi ağırlık kazanmaktadır.Bu yüzden infertilite yakınması ile başvuran erkek hastalarda prostatitlerin infertilite etiyolojisinde rol alabileceği göz önünde bulundurularak buna göre değerlendirilmesi ayrıca hastalara antibiyotik tedavisi, antioksidanlar ya da antiinflamatuvar ilaçlarla bunların kombinasyonunun uygulanmasının faydalı olabileceği düşünülmektedir.

CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR

• GONORE (BEL SOĞUKLUĞU):Gonokokal üretritin etkeni, gram-negatif bir diplokok olan Neisseria gonorrhoeae’dir. . Bu hastalık heteroseksüel veya homoseksüel hastalıklı bir partner ile korunmasız cinsel ilişki sırasında meni ve vajina sıvılarından bulaşır. Tedavi edilmeyen ya da yeterli tedavi edilmemiş olgular infertiliteye sebep olabilmektedir. İltihabi olaylar doku bozukluklarına ve fibröz yapışıklıklara yol açabilmektedir. Nadir olarak epididimit, orşit, testis harabiyeti, prostatit, kanal tıkanıklığı oluşturabilmekte ve seminal fruktoz üretimini bozarak semen kalitesini etkileyebilmektedir.
• CHLAMYDİA:​ Chlamydia trachomatis adı verilen bakteri neden olmaktadır. Hastalık en sık cinsel yolla ve genital organlar, rektal bölge ve oral temas yoluyla bulaşır.Chlamydia genç erkeklerde nongonokosik üretrit ve epididimitlerin en önemli sebebidir. Chlamydialar invazyon yaparak orşit, testis atrofisi ve kanal tıkanıkları oluşturabilmektedirler.
• SİFİLİZ (FRENGİ):Sifiliz (frengi), Treponema pallidum adlı spiroket tarafından oluşturulur. T. pallidum cilt ve mukuza yoluyla vücuda girer ve cinsel ilişkiden 2-4 hafta sonra peniste ağrısız şankr gelişir. Bu hastalık, esasen cinsel organları, deriyi ve mukoza zarlarını etkilemekle birlikte beyin ve kalp dahil vücudunuzun pek çok bölgesine de yayılabilir.​Ürolojik komplikasyonlar nadirdir ve hastalığın 3 üncü safhasında görülür. Bunlar arasında testis gomları ve nörosifilizde görülen nörojenik mesane sayılabilir. Sifiliz gomları prostat ve testisleri tutarak büyüme ve harabiyete yol açabilmektedir.

TÜBERKÜLOZ

​Özellikle akciğeri etkileyen yaşamı tehdit eden bir enfeksiyondur. Böbrek tüberkülozu enfekte akciğerler veya hiler lenf nodlarından (akciğerlerin arasındaki bölgesel lenf bezlerinden) enfeksiyon ajanlarının kan yoluyla her iki böbreğe yayılması ile gelişir.​ Tüberkülozlu hastaların %3 kadarının genitoüriner (üremeyle ilgili) tutulma olduğu bilinmektedir. Genital tüberküloz seyrek olmakla birlikte infertiliteye neden olan önemli bir hastalıktır.
​Hematojen yayılma sonucu bakteriler genellikle prostat çevresindeki kan damarlarına yerleşir. Buradan prostata, seminal keseler ve testislere yayılabilir. İltihabi olayların yol açtığı yapışıklıklar ve tıkanıklar infertilite ile sonuçlanır. Sperm sayısı ve hareketinde azalmaya bağlı olarak fertilite oranı düşer.