EMBRİYOSKOP (DİNAMİK EMBRİYO İZLEME SİSTEMİ)
Tüp bebek tedavisi, kadın yumurta hücresi ve erkek sperm hücresinin laboratuvar ortamında döllenmesi, sonucunda oluşan embriyoların gelişiminin desteklenerek takip edilmesi ve yüksek kaliteli embriyoların seçilerek rahime yerleştirilmesi süreçlerinden oluşur.Tüp bebek tedavi sinde başarı oranlarını etkileyen birçok faktör arasında, embriyo kalitesi ve doğru embriyo seçimi büyük bir önem taşır.
Rutin bir tüp bebek döngüsünde tedavi sırasında elde edilen embriyolar ana rahmini taklit etme amacı ile üretilmiş inkübatör adı verilen cihazlar içerisine konur. Laboratuvarda tutuldukları süre içerisinde gerek embriyo gelişimini izlemek gerekse gebelik şansı en yüksek embriyoyu seçmek için her gün embriyolar bu cihazlardan alınarak dış ortama çıkarılır, mikroskop altında değerlendirilir ve tekrar inkübatöre yerleştirilir.Bu işlemler laboratuvar şartlarında gerçekleştiriliyor olsa da embriyoların dış ortamdaki kontrolleri sırasında zarar görme ve gelişimlerinin etkilenme riskleri mevcuttur. Bu yüzden embriyo gelişiminin tüm basamaklarının, embriyonun dış ortama çıkarılmasına gerek kalmadan, embriyoların dondurulması veya anne rahmine transferine kadar yakın takip yapılmasına olanak sağlayan Embriyoskop inkübatörü kullanılmaktadır.
Embriyoskop cihazının amacı embriyolar için güvenli ve sürekli bir gelişim ortamı sağlayarak detaylı embriyo gelişim takibi sayesinde, en yüksek gelişim potansiyeline uygun tek bir embriyonun seçimini sağlamaktadır.
EMBRİYOSKOP KULLANIM ALANI
Embriyoskop rutin tüp bebek tedavisinde isteğe bağlı bir ek tedavidir. Tüpbebek tedavisi gören her hastaya uygulanabilse de, daha fazla embriyo üreten hastalar da daha iyi bir seçim yapmak için daha fazla bilgi verir.
- Özellikle çok sayıda embriyosu olan kişiler için, çok daha hassas bir şekilde gebelik elde etmek amacıyla en kaliteli ve en yüksek potansiyele sahip embriyoları seçebilmektedirler. 1-2 embryo gelişmiş hastalarda bu sonucu değiştirecek bir bilgi değildir.
- Embriyo dondurma işlemleri. Embriyo dondurmadan önce gerçekleştirilen analizler sayesinde en sağlıklı ve başarı sonucu yüksek olan embriyolar dondurulabilir. Bu sayede çözdürülme ardından gerçekleşecek transferin başarı oranının daha yüksek olması sağlanır.
- Tüp bebek tedavisi denemelerinde başarısız sonuçlar elde etmiş kişilerde,
- Tekrarlanan implantasyon yetmezliği, tekrarlayan düşük öyküsü olan durumlarda embriyo hakkında daha fazla bilginin istediği durumlarda ,
- İleri anne yaşı : Embriyoskop yaş aralığı ise kişinin sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilmektedir. Ancak 35 yaşının üzerinde olan kişiler için tedavi başarı oranını arttırması adına önerilmektedir.
EMBRİYOSKOP ÇALIŞMA PRENSİBİ
Embriyoskop ile embriyo izlenmesi, mikroenjeksiyon işleminin ardından hemen başlar. Embriyoskop ile embriyolar için güvenli bir gelişim ortamı sağlanırken, geleneksel inkübasyon sistemlerine ek olarak, embriyoları görüntüleyen ve gelişim basamaklarını 20’şer dakikalık aralıklarla kayıt altına alan dahili bir kamera ve kayıt sistemi vardır. İzleme ve kayıt embriyoların gelişimlerinin inkübatörden çıkarmaya gerek kalmadan izlenilmesini sağlar. Böylece embriyolara potansiyel zarar vermekten kaçınılır ve gelişimleri boyunca kontrollü bir ortamda kalırlar.
Embriyoskopun sağladığı önemli veriler:
- Hücre bölünme zamanları hassas bir şekilde tespit edilir. Embriyoların ilk bölünme zamanı ve hücrelerin bölünme aralıkları belirlenir.
- Morfolojik Gelişim: Blastomer simetrisi ve fragmantasyon oranı gibi morfolojik özellikler sürekli izlenir.
- Embriyo Canlılık Potansiyeli: Embriyonun gelecekte başarılı bir şekilde rahime tutunma olasılığı değerlendirilir.
Embriyoskop sistemi embriyoların dış ortama çıkarılmadan direkt olarak bulundukları ortamda takip edilerek daha sağlıklı gelişmelerine imkan tanımakta ve transfer için doğru embriyonun seçilmesi aşamasında çok daha detaylı bilgi sunmaktadır. Anormal hücre bölünmeleri, bölünme zamanındaki düzensizlikler, hücre içi parçalanmalar (fragmantasyon), morfolojik problemler gibi sorunlar erken aşamada fark edilerek sağlıksız embriyoların elenmesini ve rahme transfer edilecek en sağlıklı embriyonun seçilmesini sağlar.
YAPAY ZEKÂ İLE ENTEGRE ÇALIŞMALAR
Tüp bebek tedavisinde en kaliteli embriyonun seçimi, gebelik oluşması için büyük önem taşımaktadır. Geneleksel tüp bebek tedavilerinde embriyo seçimi, rahime tutunması için en uygun embriyonun seçilmesi için görsel bir analizi içerirken, düşük kaliteli ve yavaş büyüyen embriyolar elenmektedir. Görsel analiz çalışanın tecrübesine bağlı olduğu için hataya ve değişkenliğe açıktır.Ayrıca embriyoları günlük video kayıtları ile değerlendirmek büyük bir zaman alabilmektedir.
Yapay zekâ uygulaması gebelik oluşturan embriyolara ait milyonlarca verinin tanımlanmasıyla oluşturulmuş bir algoritmaya sahiptir. Embriyoların sürekli takip sistemindeki ham video görüntüleri ve çok sayıda veri setini aynı anda değerlendirebilen yapay zekâ yöntemi embriyoların hücre bölünme süresi, morfolojik yapıları gibi kritik detayları inceleyerek rahime tutunma potansiyeli en yüksek embriyoların kısa bir süre içinde objektif bir şekilde seçilmesini sağlamaktadır.
Yapay zekâ destekli sistemlerin avantajları ;
- Yapay zekâ algoritmaları, embriyo gelişim sürecini analiz ederek en sağlıklı embriyoyu otomatik olarak seçebilir.
- Embriyo seçiminde insan kaynaklı hatalar en aza indirilir.
- Görünüşte iyi kalitede embriyoların rahime tutunamadığı durumları açıklamamızı sağlar.
- Objektif bir şekilde kısa bir süre içerisinde yorumlayarak en kaliteli embriyonun seçilmesini sağlar.
EMBRİYOSKOP CİHAZININ AVANTAJLARI
Tüp bebek tedavilerinde gebeliğe ulaşma süresini kısaltmak için implantasyon (tutunma) potansiyeli en yüksek embriyonun seçimi ve tekil transfer ile çoğul gebeliğin önüne geçilmesi önemlidir. En yüksek gelişim potansiyele uygun tek bir embriyo seçebilmek, tek ve sağlıklı gebelik oranlarını artırırken önlenebilir çoklu gebelikle ilişkili riskleri azaltır.Bu durum, anne adayının sağlığı açısından da önemli bir avantajdır
Embriyoskop cihazının avantajları
- Embriyolar sürekli olarak optimum sıcaklık ve pH koşullarında tutulur ve anne rahmi taklit edilir.
- Embriyo gelişiminin tüm basamaklarının, embriyoların inkübatörlerden çıkarılmadan, kültür koşulları etkilenmeksizin, izlenmesi mümkün olabilmektedir. Böylece embriyoskop rahatsız edilmemiş bir kültür ortamı sağlayarak daha iyi embriyo gelişimini destekler.
- Embriyoların tüm gelişim aşamaları yakından takip edilebilmektedir. Zaman atlama teknolojisi sayesinde, embriyoların hücre bölünme sürelerinde ve gelişimsel anormallikleri tespit edilerek tüm gelişimini izlenir. Bu sayede embriyo transferi için canlılık ve rahime tutunma şansı en yüksek embriyonun seçilmesine olanak sağlayarak IVF ve ICSI tedavisini desteklenir.
- Çok sayıda embriyo elde edilen hastalarda hangi embriyoların seçileceğine karar vermek için mümkün olan en iyi bilgilere sahip olunur. Gebelik ihtimali düşük olan embriyolar elenirken gebelik şansı daha yüksek olan embriyoların seçiminde yardımcı olur. En sağlıklı embriyoyu seçildiği için tek embriyo transferi yapılabilir. Bu sayede çoğul gebelik riski azalır. Tek ve sağlıklı gebelik oranları artar. Özellikle çoğul gebeliğin önlenmesi açısından embriyo sayısının iki ile sınırlanması nedeni ile hastanın en iyi embriyolarının transfer edilmesi önemlidir.
- Başarısız tüp bebek denemesi olan hastalar için daha detaylı bir incelemeye olanak sağlar. Her hastanın embriyolarının gelişimi hakkında karşılaştırmalı bilgiler vermesinin yanında, aynı hastanın daha önceki tedavilerindeki embriyo gelişimleri ile de karşılaştırma yapma olanağı sağlamaktadır.
- Bebeğin ilk videosu; embriyonun hücre bölünmesinin kaydedilmesi sağlayarak yaşamın başlangıcından itibaren anları yakalamayı sağlar. Bebeklerin gebelikten embriyo transferi noktasına kadar video kaydı sunar.
Çoğu infertilite hastası için, embriyoların otomatik analizleri ile zaman atlamalı bir inkübatör kullanmak, yani algoritmalar veya yapay zeka kullanmak standart bir inkübatöre kıyasla IVF sonuçlarını iyileştirebilir. Bununla birlikte embriyonun rahime tutunmasını ve başarılı bir gebelik ve doğumla sonuç vereceğini garanti etmez.